badania

 

SPRAWOZDANIE

 

 Konferencja Tomistyczna
20 - 21 listopada 2015 roku

 

Dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Gogaczowi w 89. rocznicę urodzin

 

 

 

W dniach 20-21 listopada na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona myśli tomistycznej. Pierwszy dzień miał charakter merytoryczny – referatowy, drugi związany był z przyznawanymi co roku o tej porze Nagrodami imienia Profesora Mieczysława Gogacza. Konferencja miała charakter ogólnopolski i zgromadziła przedstawicieli z kilku ośrodków naukowych (Warszawa, Wrocław, Kraków, Rzeszów). Organizatorzy zaplanowali i zrealizowali spotkanie, które miało być poświęcone zarówno myśli samego Akwinaty, kontynuacjom tej myśli w różnych epokach, a także współczesnym propozycjom interpretacyjnym.

Konferencję otworzył referat prof. Artura Andrzejuka zatytułowany: „Koncepcja istnienia w ujęciu Mieczysława Gogacza”. Zwrócił on uwagę słuchaczy zarówno na sposób dochodzenia do sformułowań tomizmu konsekwentnego, a także na najważniejsze twierdzenia oraz ich uzasadnienia zawarte w „Elementarzu metafizyki” M. Gogacza. Wszystkie jego uwagi (odróżnienie urealniania i aktualizowania; twierdzenia na temat samoistnego aktu istnienia, a także przypadłościowego aktu istnienia; odrzucenie sądów egzystencjalnych na rzecz poznania niewyraźnego; odrzucenie twierdzeń na temat podtrzymywania w istnieniu) zmierzały do podkreślenia wyjątkowości tomizmu konsekwentnego, który stanowił dalszy krok realizowany w ramach tomizmu egzystencjalnego.

Kolejny prelegent – ks. prof. Jacek Grzybowski – zaprezentował temat: „Czy relacja – najsłabsza bytowość metafizyki św. Tomasza – może stanowić fundament realnego bytu narodu?”. Wychodząc od czterech rodzajów relacji wiążących podmioty i kresy ukazał charakter bytu relacyjnego, ale realnego, jakim jest naród. Główny akcent w swojej prezentacji położył na podkreślenie tego, że choć człowiek jako byt jest wcześniejszy niż relacje, to jednak nie jest możliwe aby sam mógł osiągnąć dobro do którego zmierza. Choć człowiek jest bytem samodzielnym w swoim istnieniu, to w naturalny sposób potrzebuje relacji i powiązań z innymi osobami w ramach wspólnot, aby móc uzyskać pełnię i doskonałość.

Prof. Tomasz Pawlikowski zaprezentował referat: „Problem subsystencji w Logice Marcina Śmigleckiego”. Z jednej strony zaprezentował osiągnięcia i znaczenie tego autora w kulturze polskiej, historyczne tło w jakim pracował, ale także najważniejsze wypowiedzi na temat substancji i subsystencji z jego głównego dzieła. Główna część wykładu prof. Pawlikowskiego była próbą rekonstrukcji koncepcji subsystencji w ujęciu Marcina Śmigleckiego

Kolejne wystąpienie zatytułowane: „Istnienie i życie. Uwagi na marginesie zasady vivere viventibus est esse” przedstawił dr Michał Głowala. Odnosząc się zarówno do prac M. Gogacza, jak również do wypowiedzi Akwinaty na temat życia, podkreślił jego związek z istnieniem a także z jego najważniejszymi przejawami.

Dr Magdalena Płotka w swoim wystąpieniu „Jedność kontemplacji i działania w ujęciu Mieczysława Gogacza” podjęła się uzasadnienia tego, że sama koncepcja człowieka jaką wypracował prof. Gogacz wyrażała spójność działań teoretycznych i praktycznych.

Dr Izabella Andrzejuk z kolei w referacie pt. „Od tomizmu egzystencjalnego do tomizmu konsekwentnego. Jacques Maritain i Mieczysław Gogacz – źródła koncepcji doświadczenia mistycznego” próbowała skonfrontować dwie koncepcje mistyki odnosząc je do różnych rozumień bytu.

Kolejną prelegentką była dr Anna Kazimierczak-Kucharska, która przedstawiła temat: „Osoba podstawą wspólnoty w myśli Mieczysława Gogacza”. W swoim referacie zaakcentowała zawartą w tomizmie konsekwentnym prof. Gogacza wyjątkową koncepcję osoby a także jej znaczenie dla relacji i wspólnot z jakich wyrasta i w jakich obraca się człowiek.

Temat „Verbum cordis w ujęciu Augustyna, Anzelma i Alberta. Trzy etapy przed tomistyczną syntezą” zaprezentował dr Lech Szyndler.

Kolejne sesje konferencji odbywały się w dwóch sekcjach. Problematyka, która była przedmiotem referatów związana była zarówno z zagadnieniami metafizycznymi (Bartłomiej Krzych, mgr Jarosław Gałuszka, mgr Kamil Majcherek, dr Gabriela Kurylewicz), antropologicznymi (mgr Ewa Pichola, mgr Anna Mandrela, mgr Marzena Zajączkowska, dr Michał Zembrzuski), a także pedagogicznymi (mgr Agnieszka Gondek, dr Dawid Lipski, ks. dr Adam Filipowicz) i etycznymi (mgr Dorota Zapisek). Nie zabrakło także referatów, które choć wyjściowo i ostatecznie związane były z filozofią, to dotykały kwestii teologicznych (mgr Karolina Ćwik, mgr Paulina Biegaj). Bogactwo problemów wywoływało burzliwe dyskusje, które przedłużyły konferencję do późnych godzin wieczornych.